محقق: رضا حیدریه

در شب قبل از 11 ماه محرم در بوشهر مراسم شام غریبان برگراز می شود. در این روز مردم محل در کنار درب حسینیه جمع می شوند و هر کس یک شمع برای روشن کردن کوچه پس کوچه های تاریک شهر به همراه خود می آورند و با همدیگر حرکت می کنند.‏

یک نفر به عنوان مداح و بقیه به عنوان همراه کننده ی آن قرار می گیرند مداح جلوتر از همه با یک شمع یا فانوس مردم را راهنمایی می کند.‏

در شب شام غریبان نوحه هایی می خوانند که مخصوص همین شب است و مداح آن ها را با لحنی غمناک      می خواند و دیگران به آن پاسخ می دهند و بر سر و سینه می زنند و با شمع های کوچک خودشان به دنبال گمشده ی امام حسین (ع) می گردند و پس از اینکه نتیجه ای نمی گیرند به خانه های خود باز می گردند.‏

در شب بعد یعنی شب طفل صغیری که در شب قبل از 12 ماه محرم برگزار می شود، مانند شب قبل مردم با شمع های خودشان، سینه زنان در کوچه ها می گردند، و پس از گشتن در کوچه های محل به یک میدان که از قبل تعیین شده است می رسند در آن جاکه با سنگ و چوب خرابه ای درست کرده اند چند تا زن و یک دختر کوچک چهار الی پنج ساله نشسته اند. همیشه آن زن هایی که به عنوان اهل بیت انتخاب می شوند، زن هایی بودند که داغ دیده باشند یعنی فرزند، شوهر یا عزیزی را از دست اده باشند و آن دختر بچه یا بچه ای یتیم باشد که غم از دست دادن پدر را به خوبی چشیده باشند.‏

به هر حال آن ها می روند و ان دختر بچه را بغل می کنند و همه زیر گریه می زنند، در آن موقع مداح و سینه زنان شدت خواندن و سینه زدن خود را به اوج می رسانند و به دور آن ها (اهل بیت) جمع می شوند.‏

بعد از اتمام آن مراسم همه برمی گردند به حسینیه و در آن جا به ادامه ی عزای خود می پردازند.‏